Ποιά είναι η θέση της Φιλελεύθερης και Αδογματικής Συμβολικής Στοάς «Κοινωνικός Κύκλος 0» στο Ελληνικό Ελευθεροτεκτονικό γίγνεσθαι;

Η δημιουργία ενός νέου Τεκτονικού χώρου είναι συχνά μια πρόκληση και πάντα είναι μιά ενέργεια με αβέβαιη έκβαση. Είναι μια πρόκληση επειδή απαιτείται η ομάδα των ατόμων που τον απαρτίζουν να αποδεχθεί και να συμμορφωθεί με τους περιορισμούς και τις υποχρεώσεις που θα καταστήσουν αυτόν τον νέο οργανισμό μια ζωντανή οντότητα. Να σημειωθεί δε ότι ήδη από το πρώιμο στάδιο σύλληψης της ιδέας και καθ’ όλη της ζωής του ένας Τεκτονικός σχηματισμός ζει μέσα στον άβολο και μερικές φορές δύσκολο, γάμο του ιδεαλισμού με τον ρεαλισμό. Ταυτόχρονα η αβέβαιη έκβαση του εγχειρήματος έγκειται στο γεγονός ότι οι αδελφοί και οι αδελφές έρχονται και φεύγουν, διαπροσωπικές σχέσεις αναπτύσσονται ή χαλούν, απρόσμενες δυσκολίες προκύπτουν, κάποιες φορές ο αρχικός ενθουσιασμός μερικών μπορεί να μετατραπεί σε απογοήτευση είτε σε απομυθοποίηση του αρχικού οράματος, και σε τελική ανάλυση, διότι η επιβίωση μίας Τεκτονικής οργάνωσης βασίζεται στη συνεχή καλή θέληση και αφοσίωση των μελλοντικών γενεών. Το αρχικό όραμα των ιδρυτών του νέου αυτού Τεκτονικού εγχειρήματος θα πρέπει να συνεχίζει να είναι πηγή έμπνευσης και στα επόμενα χρόνια. Η αρχική έμπνευση και ο ενθουσιασμός θα πρέπει να συνεχίζουν να υφίστανται και στο μέλλον βοηθώντας να ξεπερνιούνται οι όποιες αμφιβολίες, αδυναμίες και αντιξοότητες; Υπό αυτές τις συνθήκες η Στοά «Κοινωνικός Κύκλος 0» είναι ένας μάλλον τυπικός Τεκτονικός χώρος.

Παρόλα αυτά, αναγνωρίζουμε ότι το Τεκτονικό μας εγχείρημα έχει να ανταπεξέλθει τις ιδιαίτερες δικές του προκλήσεις. Παρά το γεγονός ότι ο Φιλελεύθερος Ελευθεροτεκτονισμός γεννήθηκε στα μέσα του 18^ου αιώνα στην Ηπειρωτική Ευρώπη και ως Αδογματικός λειτουργεί από το 1877, εδώ και πάνω από 135 χρόνια, επίσημα και απρόσκοπτα σε ολόκληρο τον κόσμο, δεν χωράει αμφιβολία ότι θα είναι αρκετοί αυτοί, που θα δούν ως προκλητική ενέργεια την εμφάνιση μίας Φιλελεύθερης και κυρίως Αδογματικής Ελληνικής Τεκτονικής Στοάς. Ιδιαίτερα δε όταν αυτή Εργάζεται με ένα νεοεμφανιζόμενο Τεκτονικό τυπικό! Πάντα το «ξένο» και το «διαφορετικό» προξενούν αντιδράσεις και ορισμένες φορές, αδίκως, θεωρούνται απειλή. Γνωρίζουμε καλά, ότι ο «Κοινωνικός Κύκλος 0» θα έχει να  αντιμετωπίσει την αδιαφορία, την προκατάληψη, ίσως ακόμα και την εχθρότητα. Η αλήθεια είναι ότι πράγματι υπάρχει το στοιχείο της πρόκλησης στο Έργο μας, αλλά μόνο με την έννοια ότι προτείνουμε μια ερμηνεία του Ελευθεροτεκτονισμού η οποία είναι  διαφορετική από αυτήν που – σε γενικές γραμμές - είναι κατανοητή στην Ελλάδα, τόσο εντός όσο και εκτός του Τεκτονικού κόσμου. Ο βασικός ισχυρισμός των επικριτών μας θα είναι  απλά ... ότι δεν είμαστε Τέκτονες, ή στη καλύτερη περίπτωση ότι είμαστε «αιρετικοί» και «μη κανονικοί» Τέκτονες.

                                                                        ∴

Η Συμβολική Στοά «Κοινωνικός Κύκλος 0» ανήκει και είναι φορέας μίας μακριάς Τεκτονικής Παράδοσης η οποία, ενώ συμμερίζεται αρκετές κοινές βασικές Αρχές και Αξίες με τον, όπως θέλουν ορισμένοι να τον αποκαλούν, «Κανονικό» Ελευθεροτεκτονισμό, από την άλλη πλευρά διαφωνεί μαζί του σε μια σειρά από πολύ σημαντικά σημεία. Θεωρούμε θεμελιώδη την ιδέα του Ανθρώπου ως τελειοποιήσιμου, αυτόνομου, αλλά και ταυτόχρονα κοινωνικού πλάσματος, ικανού να ζει μια απόλυτα ηθική και δημιουργική ζωή, χωρίς να είναι απαραίτητη η θρησκευτική επιρροή για να το πετύχει. Πεποίθησή μας είναι ότι για την εισδοχή στον Ελευθεροτετονισμό δεν είναι προαπαιτούμενο η πίστη σε ένα Υπέρτατο Ον, και ότι τόσο οι πιστεύοντες όσο και οι μη πιστεύοντες στην ύπαρξη του Θεού έχουν τη θέση τους μέσα σε μία Τεκτονική Στοά! Απόλυτη θέση μας είναι ότι το φύλο δεν μπορεί να καθορίζει την ένταξη στον Τεκτονισμ και ότι οι γυναίκες πρέπει να γίνονται δεκτές στις Στοές, ισότιμα με τους άνδρες! Πιστεύουμε επίσης ότι η ολοκλήρωση και η ευτυχία κάθε ενός Ανθρώπου μπορεί να επιτευχθεί μόνο εντός μίας δημοκρατικής και δίκαιης κοινωνίας χτισμένης επάνω σε στέρεα, ανθρωπιστικά θεμέλια, και επίσης ότι μια υγιής κοινωνία μπορεί να αναπτυχθεί μόνο από υπεύθυνους πολίτες ικανούς και άξιους να χαρακτηριστούν «ανεξάρτητοι στοχαστές». Μέσα από αυτό το οπτικό πρίσμα, δεν βλέπουμε μεγάλη διαφορά μεταξύ του να Εργαζόμαστε για την βελτίωση του εαυτού μας και του να προσπαθούμε να συνειδητοποιήσουμε και να κατανοήσουμε  τα προβλήματα της κοινωνίας που μας περιβάλλει. Θεωρούμε ότι αυτές οι Εργασίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και αποτελούν τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος.

Στο «Κοινωνικό Κύκλο 0» συνδέουμε απόλυτα τον Τεκτονισμό με την επίτευξη ενός διπλού στόχου: Την βελτίωση τόσο του Ανθρώπου όσο και της κοινωνίας! Τα Τεκτονικά σύμβολα και το τελετουργικό παίζουν σημαντικότατο ρόλο και καθοδηγούν το όλο εγχείρημα. Το Έργο των Ελευθεροτεκτόνων έγκειται, όχι μόνο εκτός αλλά και εντός των Στοών, στην άμεση εμπλοκή και συζήτηση όλων των θεμάτων που άπτονται των Ανθρωπιστικών Αξιών. Εάν μάλιστα θεωρηθεί απαραίτητο, το Έργο - πέρα από τη συζήτηση - ολοκληρώνεται και με δράση στη θύραθεν κοινωνία. Ο Ελευθεροτεκτονισμός, όπως τον αντιλαμβανόμαστε, στοχεύει στην εξέταση και αντιμετώπιση πρακτικών κοινωνικών ζητημάτων, επειδή αυτά είναι τα πλέον απτά υλικά της Εργασίας μας. Ως συμπέρασμα όλων όσων προαναφέρθηκαν αποδίδουμε στον Ελευθεροτεκτονισμό τον παρακάτω ορισμό:

Ο Ελευθεροτεκτονισμός είναι ένα αφ' εαυτού προερχόμενο, παγκόσμιο, κοσμικό-φιλοσοφικό, προοδευτικό και φιλ-Ανθρωπικό κίνημα, το οποίο ως μοναδικό τελικό στόχο έχει την ΕΥΤΥΧΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ.

Έχει ως αρχές την Αρετή, την αμοιβαία Ανοχή, την απόλυτη Ελευθερία της Συνείδησης και το σεβασμό προς την Ανθρώπινη αξία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ως κοσμικό κίνημα και θεωρώντας ότι οι μεταφυσικές αντιλήψεις κάθε ανθρώπου ανήκουν αποκλειστικά στη σφαίρα της ατομικής του Ελευθερίας, αρνείται να τοποθετηθεί επ’ αυτών και απορρίπτει κάθε δογματική θέση.

Προς επίτευξη του στόχου του, ο Ελευθεροτεκτονισμός αναζητά την Αλήθεια και Εργάζεται επιδιώκοντας την Ηθική, Πνευματική και υλική βελτίωση ΟΛΩΝ των Ανθρώπων.

Έμβλημά του είναι το:

«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – ΙΣΟΤΗΤΑ – ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ»

Θα πρέπει όμως να ομολογήσουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελευθεροτεκτόνων στην Ελλάδα, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, δεν συμμερίζεται αυτό το όραμα  και δεν προσδίδει στον Ελευθεροτεκτονισμό αυτή την κοινωνική και πολιτική διάσταση.

Ωστόσο, αυτή η αμφισβήτηση - και γιατί να το κρύψουμε;- η διαμάχη,  δεν είναι καινοφανής. Η πρώτη Μεγάλη Στοά, η οποία ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1717, υπό το πνεύμα του Διαφωτισμού, προσπάθησε να ενώσει τους Ανθρώπους σε μία Αδελφότητα, ανεξάρτητα εάν ήταν καθολικοί ή προτεστάντες. Η κίνηση αυτή επισφραγίστηκε από την φράση των Συνταγμάτων του Anderson «...στην θρησκεία που όλοι οι Άνθρωποι συμφωνούν...» με την οποία γινόταν ξεκάθαρο ότι θα έπρεπε να παραμεριστούν οι θρησκευτικές διαφορές που φανατίζουν και χωρίζουν τους Ανθρώπους. Η φράση αυτή μέσα στο δικό της ιστορικό πλαίσιο, ήταν μια τολμηρή πολιτική δήλωση. Το 1737 όταν ο A. Ramsey στην περίφημη ομιλία του, στην Μεγάλη Στοά της Γαλλίας, είπε:

…«Οι άνθρωποι ουσιαστικά δεν διακρίνονται από τις γλώσσες που μιλούν, τα ρούχα που φορούν, τη γη που κατοικούν, ή από τα αξιώματα από τα οποία περιβάλλονται. Ολόκληρος ο κόσμος δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία τεράστια δημοκρατία, στην οποία κάθε έθνος είναι μία οικογένεια και το κάθε άτομο ένα παιδί της.

Η Εταιρία μας (Ελευθεροτεκτονισμός), από τη γέννησή της, εγκαθιδρύθηκε για να αναβιώσει και να διαδώσει αυτά τα κεφαλαιώδη αξιώματα, τα οποία πηγάζουν από τη φύση του ανθρώπου»…

έκανε μία επική πολιτική τοποθέτηση. Ίσως και να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι λίγους μονο μήνες μετά την εκτύπωση και κυκλοφορία της ομιλίας του εκδόθηκε η πρώτη παπική βούλα («In eminenti») η οποία καταδικάζει τον Ελευθεροτεκτονισμό. Όταν το 1774 η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας αναγνώρισε επίσημα τον Τύπο Υιοθεσίας και κατά συνέπεια την Τεκτονική ιδιότητα των γυναικών, έκανε ένα γενναίο βήμα μπροστά, προς την φιλελευθεροποίηση του θεσμού. Και υπάρχουν ακόμα πάμπολλα παραδείγματα επί του θέματος. Ωστόσο, πολύ γρήγορα αυτές οι κινήσεις προσέλκυσαν την κριτική και τον χλευασμό των συντηρητικών Τεκτονικών κύκλων οι οποίοι θέλησαν να διατηρήσουν μία πιό παραδοσιακή, ή πιό «καθαρή» - κατά τα λεγόμενά τους -  μορφή του Ελευθεροτεκτονισμού. Ενός Τεκτονισμού ναι μεν αγαθοεργού, αλλά στην πραγματικότητα αποστασιοποιημένου από την κοινωνία, με έμφαση στη θρησκευτική πίστη και με αυστηρή και συνάμα στείρα, τήρηση των «αρχαίων Τεκτονικών καθηκόντων».

⊙

Το ερώτημα τι είναι και τι δεν είναι Ελευθεροτεκτονισμός, παραμένει επίμαχο ακόμα και σήμερα, στην αυγή του 21^ου αιώνα. Όπως είναι επιθυμητό σε όλες τις διενέξεις, η αναζήτηση συμβιβασμού και συναίνεσης είναι πάντα αξιέπαινη. Ωστόσο, ο Τεκτονισμός μας διδάσκει να μη θεωρούμε την ομοφωνία ως την μόνη αποδεκτή έκβαση μίας διαφωνίας. Πρέπει όχι μόνο να αποδεχόμαστε, αλλά και να καλωσορίζουμε την διαφωνία, επιδιώκοντας να κατανοήσουμε την θέση  όποιου έχει διαφορετική άποψη από την δική μας και συγχρόνως να τον σεβόμαστε για αυτό. Διότι πιστεύουμε ότι, εντέλει, πάντα υπάρχει μία μεγαλύτερη αλήθεια η οποία υπερβαίνει όλες τις διαμάχες.

Η ίδρυση της Στοάς «Κοινωνικός Κύκλος 0» υπαγορεύτηκε, όχι από ανταγωνιστικά κίνητρα προς τις άλλες Ελληνικές Τεκτονικές Δυνάμεις, ή από ταπεινά κίνητρα προβολής των ιδρυτών του –οι οποίοι για τον λόγο αυτό μένουν άγνωστοι- αλλά από την πεποίθηση ότι μπορούμε να προτείνουμε μια νέα για τα Ελληνικά δεδομένα ανάγνωση του Θεσμού και να βρούμε ενθουσιώδεις συνοδοιπόρους, άνδρες και γυναίκες, Τέκτονες και αμυήτους, που επιθυμούν να βαδίσουν μαζί μας στον δρόμο του Φιλελεύρερου και Αδογματικού Ελευθεροτεκτονισμού. Όταν όλα τα πράγματα έχουν ήδη ειπωθεί, ή θεωρείται ότι έχουν γίνει, η αποστολή ενός Φιλελεύθερου και Αδογματικού Τεκτονικού χώρου και στην προκειμένη περίπτωση της Συμβολικής Στοάς «Κοινωνικός Κύκλος 0», παραμένει πάντοτε απλή: Να παρέχει έναν προστατευμένο χώρο, όπου οι Άνθρωποι ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, θρησκευτικών φρονημάτων, καταγωγής ή τάξεως, ή άλλων ιδιαιτεροτήτων, να μπορούν να συνευρίσκονται και μέσω των Ελευθεροτεκτονικών τυπικών, του στοχασμού επί των Συμβόλων, της συζήτησης και της ανταλλαγής απόψεων, να κατανοούν καλύτερα την κοινή Ανθρώπινη φύση τους,

προς Δόξα του Παγκόσμιου Τεκτονισμού, των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

και την Πρόοδο της Ανθρωπότητας!

Ν. Καλλιπολίτης [Διδ. - Μέλος της Σ.Σ. "Κοινωνικός Κύκλος 0"]