Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί την εισήγηση της Συμβολικής Στοάς "Κοινωνικός Κύκλος 0" στο Διεθνές Τεκτονικό Συνέδριο του C.L.I.P.S.A.S. το οποίο διεξήχθη τον Μάιο του 2018 στη Βαρκελώνη.
Η ανθρωπότητα διανύει μια γενικευμένη και καθολική εποχή
Κρίσης σε πολλαπλά επίπεδα επηρεάζοντας τόσο τους κατά τόπους κοινωνικούς
ιστούς, όσο και τις ίδιες τις ατομικές συνειδήσεις. Μια κρίση που ξεφεύγει από
τον δυτικό άνθρωπο και κυριεύει όλους τους πολιτισμούς και την ποικιλότητα της
ανθρωπόσφαιρας, διαρρηγνύοντας τις οικονομίες, την
ειρήνη, το κοινωνικό κράτος και κυριότερα τις, εκ του Διαφωτισμού
εκπορευόμενες, Ανθρωπιστικές Αξίες. Και σε αυτή την συνεχώς
μεταβαλλόμενη εποχή που διανύουμε, οι Ελευθεροτέκτονες ανά τον κόσμο,
ανασηκώνουν το ανάστημα τους μπροστά στο μέγιστο ερώτημα των καιρών: Πως ο Τεκτονισμός δύναται να συμβάλει στην
Πρόοδο της Ανθρωπότητας;
Στην εποχή της αέναης ροής της πληροφορίας, μίας εποχής
πληροφόρησης, αλλά και απομόνωσης, όπου η εξατομικευμένη προσέγγιση και η
καχύποπτη στάση προς τον συνάνθρωπο πρωτοστατούν, καθίσταται επιτακτική η
ανάγκη ανάδειξης της σημασίας των Αξιών του Φιλελεύθερου Τεκτονισμού, όπως τις
παραλάβαμε από τους πνευματικούς προγόνους μας, Αυτές είναι που μας διαμόρφωσαν
σαν άτομα και αυτές κυρίως, θα διαμορφωθούν μέσα από εμάς, στο μέλλον.
Έχοντας ως σημείο εκκίνησης την αρετή του σεβασμού, είναι
χρήσιμο να ανατρέξουμε στη λατινική της ρίζα, που είναι η λέξη “respectare”,
της οποίας η σημασιολογική έννοια αποδίδεται ως «κοιτάζω γύρω μου». Κοιτάζοντας
λοιπόν γύρω μας βλέπουμε πως δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον κόσμο. Οι πράξεις
και κάθε συμπεριφορά επηρεάζει όχι μόνο την μονάδα αλλά το σύνολο κάθε
έμβιου όντος. Όλες οι συνθήκες της ανθρώπινης συνύπαρξης, με βάση τους τον
σεβασμό ανθίζουν και μεταφέρονται μέσα και από τις βασικές αρχές του
Ελευθεροτεκτονισμού: Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη. Αυτές οι τρεις θεμελιώδεις αρχές χαρίζουν την
ισορροπία και την σταθερότητα ώστε οι υπόλοιπες αξίες να μπορούν να γίνονται
αληθινό κτήμα και να συνδέουν, όσο και να, αλληλοσυμπληρώνουν με αμεσότερο τρόπο κάθε αξία που οδηγεί σε
αρμονική συμβίωση, δηλαδή στην Ειρήνη.
Πολλές από τις ως άνω αναφορές διετέλεσαν και διατελούν
φάρους προόδου και ανάπτυξης στον σύγχρονο πολιτισμό. Στις μεγαλύτερες
αποφάσεις συνοδοιπόροι έγιναν κάποιες από τις παραπάνω αξίες. Είναι αλήθεια;
Είναι η μόνη αλήθεια; Η διάσταση που αποδίδεται είναι αντικειμενική, υποκειμενική ή διυποκειμενική. Καθώς η συνείδηση και
οι πεποιθήσεις καθορίζουν συμπεριφορές, τότε τις περισσότερες φορές ο
διυποκειμενισμός συνδέει την
υποκειμενική συνείδηση πολλών ατόμων σε ένα δίκτυο επικοινωνίας. Αν από αυτό το
δίκτυο, ένα άτομο αλλάξει πεποιθήσεις ή πεθάνει, δεν έχει καμία σημασία. Ωστόσο, αν τα περισσότερα άτομα σε αυτό το
δίκτυο πεθάνουν ή αλλάξουν γνώμη, τότε αυτό το διυποκειμενικό φαινόμενο θα
εξαφανιστεί ή θα αναδιαμορφωθεί. Ο αντίκτυπος που έχουν τα διυποκειμενικά
φαινόμενα είναι τεράστιος για το σύνολο της ανθρωπότητας, αρκεί μόνο να
σκεφτούμε πως κάποιοι από τους κινητήριους μοχλούς στην ιστορία είναι οι νόμοι,
το χρήμα, τα έθνη κλπ.
Εξετάζοντας τον τεκτονισμό ως ένα διυποκειμενικό φαινόμενο που
όμως συνδέει καθένα μας άρρηκτα μέσα από το αξιακό του σύστημα και την
ιδιαίτερη βιωματική μέθοδο του τότε ακόμα και αν τα μηνύματα του
Ελευθεροτεκτονισμού δεν μπορούν να οριοθετηθούν αντικειμενικά, δημιουργούν
ωστόσο τις συνθήκες προόδου για τους αδελφούς μέσα και έξω από τις στοές, ενώ
ταυτόχρονα μετουσιώνουν αυτές τις Ιδέες σε απτή πραγματικότητα, ενσωματωμένη
πλήρως στον φυσικό μας κόσμο.
Η συνεισφορά του Φιλελεύθερου Τεκτονισμού, στις σύγχρονες
κοινωνίες κάθε χώρας, δύναται να γιγαντωθεί με αρωγό του την ορθή και
συστηματική παίδευση των Ελευθεροτεκτόνων. Σε κάθε μας εργασία τα σύμβολα και
οι αλληγορίες υπάρχουν. Σε κάθε συνάντηση με τους αδελφούς μας βρίσκονται εκεί.
Ως εκ τούτου, η μυητική μέθοδος του
Ελευθεροτεκτονισμού συντελεί στην υπενθύμιση και εγκαθίδρυση του τρόπου που ο
ίδιος ο Τεκτονισμός διδάξει κάθε άνθρωπο να συμπεριφέρεται, όσο περισσότερο ενάρετα μπορεί.
Ο βιωματικός χαρακτήρας και η συστηματική υπενθύμιση «λάξευσης»
του «ακατέργαστου λίθου» που προτείνει ο Τεκτονισμός, αποτελούν τα βασικά
εργαλεία πρακτικής εφαρμογής του αξιακού του συστήματος. Ενός συστήματος το
οποίο εδραιώνει τους θεσμούς της ελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας με μοχλούς
την Γνώση και τον Ορθολογισμό που θα την διασφαλίζουν. Ο Φιλελεύθερος Τεκτονισμός φέρει τις αξίες του στο
σήμερα και έλκει την καταγωγή του από τον Ριζοσπαστικό Διαφωτισμό. Οι εκπρόσωποι
αυτού του Διαφωτιστικού ρεύματος, Αδελφοί d’ Holbach, Helvetius, d’ Alembert, Diderot και τόσοι άλλοι, δεν επισήμαναν τυχαία
πως “μόνο ένας ευρέως διαδεδομένος
παγκόσμιος Διαφωτισμός ο οποίος
προσφέρεται σε όλους τους ανθρώπους φέρνει την Ελευθερία!”
Ο Αδελφός Gotthold Ε. Lessing - μία από τις εμβληματικές μορφές
του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού - δεν αναφέρει τυχαία στο “Διάλογοι για τους
Ελευθεροτέκτονες” ότι: “οι τέκτονες γνωρίζουν πότε η φιλοπατρία παύει να είναι αρετή”, “δεν
υποκύπτουν στο θρησκευτικό φανατισμό” και “δεν θαμπώνονται από το πλούτο και τη κοινωνική ανωτερότητα, αλλά
συμπεριφέρονται το ίδιο σε όλους τους ανθρώπους” για να συμπληρώσει πως “μια από τις βασικές επιδιώξεις των
Ελευθεροτεκτόνων είναι να ελαχιστοποιήσουν αυτές τις διαιρέσεις που καθιστούν
τους ανθρώπους ξένους μεταξύ τους”.
Η πραγματική Ελευθερία έρχεται όταν αποδεχόμαστε
πλήρως ο ένας τον άλλο! Τότε μόνο, η
διάδοση των αρχών του Ελευθεροτεκτονισμού συνδράμει στην καταπολέμηση της
αδικίας, μάχεται κατά των διακρίσεων, αδιαφορεί για τις διακρίσεις του φύλου,
της θρησκείας, της καταγωγής, και του οικονομικού πλούτου διότι σημασία έχει ο
Άνθρωπος! Ο Φιλελεύθερος Τεκτονισμός γίνεται το όχημα διάδοσης και επαναφοράς
κάθε αξίας και αρχής που προάγει τι συμβαίνει όταν υπάρχει το γνώθι σαυτόν, η
επίγνωση και η αναζήτηση της Αρετής. Δημιουργεί με αυτόν τον τρόπο τις συνθήκες
του να αναρωτηθούμε αρχικά ποιοι είμαστε
και σε δεύτερο επίπεδο: ποιοι θέλουμε να είμαστε, ανεξάρτητα από τα εμπόδια που
παρίστανται και καθρεπτίζουν την κοινωνικοπολιτική ζωή ανά τοπική κοινωνία.
Αδελφές και Αδελφοί μου, όλοι μέσα από την θητεία μας στα
τεκτονικά εργαστήρια γνωρίζουμε ότι o Ελευθεροτέκτων σε
διάφορους βαθμούς, ορκίζεται να διδάσκει και να φωτίζει το λαό ως απόστολος του
πολιτισμού, να διδάσκει την καταπολέμηση
της φιλαρχίας, της αμάθειας, της υποκρισίας. Να διαδίδει και να προασπίζει την
Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφοσύνη, σε κάθε καιρό και τόπο, ακόμη και με
κίνδυνο της ζωής του.
Αυτά αποτελούν την εφαρμογή των θεωριών μας. Και γνωρίζουμε
επίσης καλά, ό,τι δεν μετατρέπεται σε πράξη και διαγωγή στην καθημερινή ζωή,
είναι νεκρή θεωρία χωρίς καμία αξία για κανέναν.
Εν κατακλείδι, ο Ελευθεροτεκτονισμός, διαχρονικός, και σήμερα
επίκαιρος όσο κανένας άλλος θεσμός απ’ όσους γεννήθηκαν από το Διαφωτισμό, έχει στην ίδια την υπόσταση του
την απάντηση στο ερώτημα του Συνεδρίου!
Με το σώμα των διδασκαλιών και πρακτικών του και με βασικούς
πυλώνες του τους ίδιους τους Ελευθεροτέκτονες, είναι φύσει το σύστημα προαγωγής
της ανθρώπινης προόδου! Και αυτό διότι στα τεκτονικά εργαστήρια, οι αδελφοί
εργάζονται στα στέρεα θεμέλια των αξιών και αρχών ενός Διαφωτισμού που δεν
επικράτησε, εν τέλει, στην Ιστορία! Είναι αυτό που ο Τεκτονισμός έκανε ανέκαθεν
και εξακολουθεί να κάνει. Να παράγει, στο πλέον
αντίξοο περιβάλλον της καθολικής κρίσης αξιών και θεσμών, τις συνειδήσεις ενός ανθρωπιστικού οράματος που
γεννήθηκε μαζί με τον Τεκτονισμό, και τον οποίο η σύγχρονη εποχή μπορεί
να τον εξουσιοδοτήσει για το έργο του εξανθρωπισμού!
Χωρίς σύνορα, χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς «μέταλλα»!
Είπον.
Μ. Αντύπας - (Διδ. Σ. Στ. "Κοινωνικός Κύκλος 0")
Α. Μπλανκί (Διδ. Σ. Στ. "Κοινωνικός Κύκλος 0")
Ν. Καζάν (Ετ. Σ. Στ. "Κοινωνικός Κύκλος 0")
