Το Σάββατο 29 Μαϊου 2021 στο κοιμητήριο Père-Lachaise του Παρισιού διεξήχθη ο καθιερωμένος ετήσιος Ελευθεροτεκτονικός εορτασμός για τον εορτασμό της Παρισινής Κομμούνας. Η φετινή εκδήλωση είχε τίτλο:
«Συγκέντρωση για τον
Εορτασμό των 150 χρόνων της Παρισινής Κομμούνας, για τη Δημοκρατία, για την
υπεράσπιση της Εκκοσμίκευσης»
και ήταν ανοικτή στο κοινό, ενώ την πολιτεία εκπροσώπησε ο Δήμαρχος της Belleville. Ο εορτασμός ολοκληρώθηκε με τη κεντρική ομιλία του Μεγάλου Διδασκάλου της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας (GOdF) Georges SERIGNAC, μπροστά στο «Τοίχο των Κομμουνάρων», η οποία και ακολουθεί.
 |
| Αλληγορική λιθογραφία του 1871 από την εφημερίδα Le Μonde Illustre , με τίτλο: «Ο Ελευθεροτεκτονισμός και η Κομμούνα». |
Κύριε Δήμαρχε,
Μεγάλοι Διδάσκαλοι και
Αξιωματούχοι των φίλιων Ελευθεροτεκτονικών Δικαιοδοσιών, Πολυαγαπημένοι μου
Αδελφοί, Πρώην Μεγάλοι Διδάσκαλοι της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας, Αγαπητές Αδελφές μου,
Αγαπητοί Αδελφοί μου, Κυρίες, Κύριοι, Αγαπητοί Φίλοι, Σ' αυτό εδώ το σημείο, την
28η Μαΐου 1871, 147 Κομμουνάροι εκτελέστηκαν, με συνοπτικές διαδικασίες και στη
συνέχεια ρίχτηκαν σε έναν ανοιχτό ομαδικό τάφο ο οποίος βρισκόταν στο έδαφος
που βαδίσαμε σήμερα το πρωί. Τις μέρες που ακολούθησαν,
οι στρατιώτες των Βερσαλλιών έθαψαν εδώ επίσης και τα πτώματα άλλων Κομμουνάρων
που έπεσαν νεκροί, σε γειτονικές συνοικίες, από τις σφαίρες μιας δολοφονικής
εξουσίας. Κάθε Πρωτομαγιά, εδώ και
25 χρόνια, με πρωτοβουλία της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας, οι Ελευθεροτέκτονες
γιορτάζουν τη μνήμη των πεσόντων με τη συνάντηση τους στο «Τοίχο των
Κομμουνάρων», τόπο όχι μόνο στοχασμού, αλλά ελπίδας και διεκδίκησης. Μέσα απ' αυτή τη κοινή
εκδήλωση, η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας, μαζί με τις Αδελφές και τους Αδελφούς
των φίλιων φιλελεύθερων Δικαιοδοσιών, όπως η Μεγάλη Στοά της Γαλλίας, το
«Ανθρώπινο Δίκαιο», η Μεγάλη Γυναικεία Στοά της Γαλλίας, η Μεγάλη Μικτή Στοά
της Γαλλίας και η Μεγάλη Παγκόσμια Μικτή Στοά, διατρανώνει τη φιλοσοφική,
φιλ-ανθρωπική και ηθική συνοχή του Ελευθεροτεκτονισμού. Αυτού του τέκνου του
Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, του οποίου ο λόγος ύπαρξης έγκειται στην οικοδόμηση
μιας καλύτερης, πιο Δίκαιης και πιο Αδελφικής κοινωνίας. Αυτή η εκδήλωση, μοναδική
στην έκφρασή της, αντικατοπτρίζει την αδιάλειπτη προσκόλληση του Φιλελεύθερου
Τεκτονισμού στη Δημοκρατία. Το πλέγμα των ιδεών των Ελευθεροτεκτόνων ενέπνευσε
τους ιδρυτές της Δημοκρατίας και από τότε οι γενιές των Αδελφών, ανδρών και
γυναικών, που τους διαδέχτηκαν, συνεχίζουν να εργάζονται αδιάκοπα, υπομονετικά και ακούραστα,
χτίζοντας το Δημοκρατικό οικοδόμημα. Η κοινή αυτή εκδήλωση
υπογραμμίζει επίσης την σημαντική διάσταση, τόσο πνευματική όσο και πολιτική,
που δίνει ο Ελευθεροτεκτονισμός σε εορτασμούς μνήμης και συνεχούς αγώνα. Οι παρούσες υγειονομικές
συνθήκες ανέβαλαν την παραδοσιακή μας συγκέντρωση μνήμης για έναν μήνα και
επομένως σήμερα, 150 χρόνια και μια μέρα αργότερα, συγκεντρωθήκαμε σ' αυτό το
τόπο της τραγωδίας, μπροστά από αυτό το Τοίχο που φέρει για πάντα ανεξίτηλα τα
σημάδια της ιστορίας της χώρας μας. Τραγικό αποτέλεσμα της
«Ματωμένης Εβδομάδας», αυτής της ντροπής και αίσχους, είναι αυτή να παραμένει, έως
και σήμερα, το σύμβολο της βίας στην οποία είναι ικανή να φτάσει η εξουσία,
όταν επιλέγει ως μοναδική λύση τη δύναμη των όπλων, μπροστά σε μια αμφισβήτηση
της τάξης που η ίδια θέλει να επιβάλει. Ο Thiers και οι
Βερσαλλίες, που θέλησαν να εκμηδενίσουν και να ρίξουν στη λήθη αυτή την
επαναστατική εξέγερση, συντρίβοντάς τη δια πυρός και σιδήρου, την παρέδωσαν
στην αιωνιότητα και στη δύναμη του μύθου. Παρά το σύντομο χρονικό
διάστημα, τόσο με το θάρρος τους όσο και με το νομοθετικό έργο τους, το οποίο
παραμένει ακόμα καθοριστικό για τη Δημοκρατία, οι Κομμουνάροι μέσα σε 72 ημέρες
χαράχτηκαν στη συλλογική μνήμη. Έτσι η Εκκοσμίκευση και η
Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ακρογωνιαίοι λίθοι στην Παγκόσμια
Δημοκρατία, τέθηκαν από το Δήμο (Παρισινή
Κομμούνα) ως προτεραιότητα. Η Κομμούνα αποφάσισε το
διαχωρισμό Κράτους και Εκκλησίας, την κατάργηση του κονδυλίου υπέρ της
Εκκλησίας στον Κρατικό προϋπολογισμό, την εκκοσμίκευση των δημοσίων υπηρεσιών
και ειδικότερα των νοσοκομείων. Καθιέρωσε και ανάπτυξε τις βάσεις του κοσμικού
σχολείου, θεσπίζοντας τη δωρεάν εκπαίδευση, το δικαίωμα των κοριτσιών στη
κοσμική εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση και δημιουργώντας τα πρώτα
δημοτικά σχολεία για τα κορίτσια. Η Κομμούνα έφερε επίσης
την ίση αμοιβή, το δικαίωμα διαζυγίου για τις γυναίκες, την Ισότητα μεταξύ
νόμιμων και νόθων παιδιών, καθώς και τη κατάργηση της πορνείας. Σ' αυτή οφείλονται πολλά
πρωτοποριακά επιτεύγματα για τα οποία υπερηφανεύεται σήμερα η Δημοκρατίας μας,
όπως τη κατάργηση της θανατικής ποινής, την ανάκληση των εκλεγμένων
αξιωματούχων, την ελεύθερη δικαιοσύνη, την ανάπτυξη μοντέλων συνεταιριστικής
παραγωγής, τη μείωση των ωρών της εργάσιμης ημέρας, τη κατάργηση των
εργοδοτικών προστίμων, κ.λ.π. Είναι δυνατόν να μη
μπορούμε να αναγνωρίσουμε πίσω από αυτά τα αιτήματα για Δημοκρατική Ισότητα,
κοινωνική Δικαιοσύνη και Αλληλεγγύη, τα Ελευθεροτεκτονικά μας ιδεώδη; Το έργο των ιστορικών μας
αποδεικνύει ότι τα χρόνια που προηγήθηκαν της Κομμούνας οι Στοές ήταν ένα
πολιτικό χωνευτήρι. Είναι γνωστό στο καθένα
πως οι Ελευθεροτέκτονες συμμετείχαν στη Τρίτη Δημοκρατία και έπαιξαν σημαντικό
ρόλο στη Δημοκρατική κοσμική νομοθεσία του δεύτερου μέρους του 19ου αιώνα. Το
γεγονός αυτό ήταν αποτέλεσμα της συνεκτικής διαδρομής που ακολούθησε ο Γαλλικός
Ελευθεροτεκτονισμός και η οποία ευθυγραμμιζόταν με μια ιστορική διαδικασία που
ξεκίνησε περισσότερο από έναν αιώνα πριν. Είναι γεγονός πως ο
Γαλλικός Ελευθεροτεκτονισμός χειραφετήθηκε γρήγορα από την επιρροή του Αγγλικού
Τεκτονισμού και ακολούθησε μια μοναδική πορεία. Διατήρησε μεν τη κοινή τους
μυητική βάση, τη διεξαγωγή συνεδριάσεων σύμφωνα με καθορισμένο Τυπικό και την
έκφραση των νοημάτων μέσω Συμβόλων, στοιχεία χωρίς τα οποία θα εξαφανιζόταν η
ίδια η ουσία του Ελευθεροτεκτονισμού. Παράλληλα διατήρησε στον πυρήνα της
δράσης του την αμοιβαία βοήθεια και Αλληλεγγύη, απαραίτητα δομικά
χαρακτηριστικά του Τάγματός μας. Από την άλλη πλευρά όμως διαφοροποιήθηκε,
υιοθετώντας και αναπτύσσοντας τη κοινωνική και πολιτική διάσταση της
Ελευθεροτεκτονικής Εργασίας. Ταυτόχρονα, η εξέλιξη και διεύρυνση του κύκλου της
λογικής, η οποία χάραξε το δρόμο που ακολούθησε ο Γαλλικός Τεκτονισμός από τη
γέννησή του, οδήγησε στη Μεγάλη Συνέλευση του 1877 και στη χειραφέτησή του από
οποιαδήποτε θρησκευτική χειραγώγηση. Στη Συνέλευση αυτή καταργήθηκε η δήλωση
πίστης στο Θεό από τους νεοεισερχόμενους, καθιερώνοντας τελικά την απόλυτη
Ελευθερία Συνείδησης ως θεμελιώδη Αρχή της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας. Το δεύτερο μέρος του 19ου
αιώνα ήταν η κρίσιμη στιγμή στην εξέλιξη αυτής της αυθεντικά Γαλλικής ερμηνείας
του Ελευθεροτεκτονισμού σχετικά με την πραγμάτωση των Αρχών του. Είναι γεγονός πως οι
αδελφοί της εποχής αντιτασσόμενοι στο συντηρητικό Ρωμαιοκαθολικό Παπικό
φιλομοναρχισμό, συστρατεύτηκαν σε ένα κοσμικό και Δημοκρατικό αντι-κληρικό
αγώνα. Τα γεγονότα της περιόδου
1870 – 1871 και της Κομμούνας αποτέλεσαν την ευκαιρία να αποκρυσταλλωθεί αυτή η
κατάσταση. Οι Ελευθεροτέκτονες έχοντας αρχικά μια λογική διαπραγματεύσεων,
πρώτα με ανοικτή δημόσια επικοινωνία, μέσω του «Διακήρυξης της 8ης Απριλίου 1871» και στη συνέχεια με επίσημη
παρέμβαση, στέλνοντας μια αντιπροσωπεία στη κυβέρνηση των Βερσαλλιών, θέλησαν
να θέσουν τέρμα στις αιματηρές συγκρούσεις.  Η Ελευθεροτεκτονική Διακήρυξη της 8ης Απριλίου. Φωτογραφία από το Ελευθεροτεκτονικό Μουσείο του Παρισιού. Στη συνέχεια, ερχόμενοι αντιμέτωποι με την αδιαλλαξία του (πρωθυπουργού) Thiers, οι περισσότεροι συσπειρώθηκαν στην Κομμούνα. Έτσι από εκείνη τη στιγμή
η πλειοψηφία των Ελευθεροτεκτόνων τάχθηκε με την επανάσταση. Η πορεία της 29ης Απριλίου 1871, κάτω από τα Λάβαρα
των Στοών τους, σηματοδότησε μια νέα φάση στην εμπλοκή του Ελευθεροτεκτονισμού
στα κοινά, με αποκορύφωμα την συμμετοχή μεγάλου αριθμού Αδελφών στις μάχες που
ακολούθησαν. Λόγω του ιστορικού
γεγονότος της συμπαράταξης ενός σημαντικού αριθμού Ελευθεροτεκτόνων στο πλευρό
των επαναστατών και των συνεπειών της
εμπλοκής των Στοών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, σε συνδυασμό με την
αίγλη και την αύρα δέους που την περιβάλλει, η Παρισινή Κομμούνα αποτέλεσε μια
αποφασιστική στιγμή στη πορεία του φιλελεύθερου Γαλλικού Τεκτονισμού. Πέρα από την αποτύπωση στη
μνήμη του κόσμου της εικόνας των Αδελφών που συμμετείχαν στην εξέγερση, όρθιων
πάνω στα οδοφράγματα, φορώντας τα Τεκτονικά τους διακριτικά, μετά τη Κομμούνα η
Εργασία εντός των Στοών πήρε μια αποφασιστική στροφή. Οι Ελευθεροτέκτονες
άρχισαν να λειτουργούν ως ενεργοί πολίτες.  Οι Ελευθεροτέκτονες πάνω στα οδοφράγματα της Κομμούνας Θεωρώντας τη δέσμευση στο
Δήμο ως αναπόσπαστη από τη μυητική διάσταση του Τάγματος, ο Ελευθεροτεκτονισμός
μας πραγματοποίησε τον τελικό του μετασχηματισμό. Πραγματώνοντας τις
θεμελιώδεις Αρχές του, έγινε ένα Ανθρωπιστικό μυητικό Τάγμα στην υπηρεσία της
κοινωνίας, μια δραστήρια αδελφότητα στην υπηρεσία του γενικού συμφέροντος. Ήδη από τις πρώτες
Ελευθεροτεκτονικές ομιλίες που δημοσιοποιήθηκαν και έγιναν ευρέως γνωστές, οι
Ρήτορες απέδιδαν έναν ηθικό και πολιτικό ρόλο στο Τάγμα σε θέματα που αφορούσαν
την οργάνωση της κοινωνίας, αλλά και ακόμα προς τη κατεύθυνση της παγκόσμιας
Δημοκρατίας. Έτσι από τη γέννησή του ο φιλελεύθερος Τεκτονισμός, είτε μέσω του Έργου
των ιδεών του, είτε, όταν η περιστάσεις το απαιτούσαν, με άλλους τρόπους,
συμπεριφερόταν πάντα ως ένας αφοσιωμένος σύντροφος της Δημοκρατίας. Είναι
λοιπόν προφανές πως εφόσον η Κομμούνα υπήρξε ένα ουσιαστικό κομβικό σημείο του
Δημοκρατικού αγώνα, οι Ελευθεροτέκτονες των Δικαιοδοσιών μας επιθυμούν να την
τιμήσουν.  Ο Ελευθεροτεκτονισμός ανάμεσα στη Κομμούνα και τη Δημοκρατία Εδώ στη βάση του «Τοίχου
των Κομμουνάρων», τιμώντας τους 147 μάρτυρες που τουφεκίστηκαν και κατόπιν
ρίχτηκαν σε έναν ομαδικό τάφο, αρνούμαστε να ξεχάσουμε τον αγώνα για Ελευθερία
και Δικαιοσύνη. Οι Αδελφοί αυτής της
περιόδου στους οποίους αποτίνουμε φόρο τιμής ήταν κεντρικές μορφές αυτού του
αγώνα. Ο Charles Amouroux,
σημαντικός ηγέτης της Κομμούνας που απελάθηκε από τη κυβέρνηση των
Βερσαλλιών, ο Auguste Blanqui, ο οποίος
έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του φυλακισμένος αλλά ποτέ δεν υπαναχώρησε
ούτε πρόδωσε τις πεποιθήσεις του, ο Jean Baptiste Clément, ο αξέχαστος
στιχουργός του «Temps des cerises», ο
Prosper-Olivier Lissagaray, ο συγγραφέας του «Η Ιστορία της Κομμούνας» που έχει γίνει ένα έργο αναφοράς, και ο
Eugène Pottier, τον οποίο όλοι γνωρίζουμε ως στιχουργό της «Διεθνούς». Αυτοί οι Κομμουνάροι
Ελευθεροτέκτονες και άλλοι, ανώνυμοι, πολέμησαν για τις ιδέες τους, φτάνοντας
στο σημείο να θυσιάσουν τη ζωή ή την Ελευθερία τους για να θριαμβεύσει το
παγκόσμιο Ανθρωπιστικό Δημοκρατικό σχέδιο. Μεταξύ των Κομμουνάρων που
δεν ήταν Ελευθεροτέκτονες, θα πρέπει να αποδώσουμε τιμή στο πλήθος των
γυναικών, αυτών των ηρωίδων που, με μοναδική εξαίρεση τη Louise Michel,
ξεχάστηκαν από την ανδροκρατούμενη κοινωνία. Ας αναφέρουμε ενδεικτικά, τις
Nathalie Lemel και Elisabeth Demetrieff, ιδρύτριες της «Ένωσης Γυναικών» («Union des
Femmes pour la défense de Paris et les soins aux blessés» - «Ένωση
γυναικών για την άμυνα του Παρισιού και την περίθαλψη των τραυματιών»), τις
Victorine Rouchy και Léontine Suéten, καθώς και αναρίθμητες άλλες, που
καταδικάστηκαν, εξορίστηκαν, ή πέθαναν από τις σφαίρες των Βερσαλλιέρων. Πολέμησαν για τη
χειραφέτησή τους, την Ελευθερία τους και για την έλευση της Δημοκρατίας.
Γεγονός που συνέβη λίγα χρόνια αργότερα. Σιγά-σιγά και σταδιακά,
νόμο με νόμο, με επιτυχίες και αποτυχίες, το κοσμικό, κοινωνικό και Δημοκρατικό
εγχείρημα καθιερώθηκε. Παραμένει μεν ατελές, αλλά το μοντέλο του συνεχίζει να
αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, αν και πολλοί
«στήνουν ευήκοον ους» στους ανταγωνιστές και στους αντιπάλους της Δημοκρατίας. Ωστόσο, τα τελευταία
χρόνια, το Δημοκρατικό κύμα έχει αποδυναμωθεί, δίνοντας τη θέση του σε μια
άμπωτη που απειλεί να πάρει μαζί της τις πιο θεμελιώδεις Αξίες μας. Η Δημοκρατία υποχωρεί,
επιτρέποντας την αύξηση των ανισοτήτων και των κοινωνικών ρηγμάτων. Οι άνεμοι του κακού
λυσσομανούν και σφυρίζουν πάνω από τη χώρα μας. Συσσωρεύονται, όλο και πιο
απειλητικοί, μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο. Που θα πάει αυτό; Μετά από μια ακολουθία
αποτυχιών της Δημοκρατίας το φάντασμα της ανόδου της άκρας δεξιάς στην εξουσία,
πλανιέται στη σκέψη όλων. Όλο και πιο συχνά γίνονται
δημόσιες ομιλίες μίσους και κοινωνικού αποκλεισμού, από τις οποίες πολλοί
πίστευαν ότι το Έθνος μας ήταν ασφαλές, προαναγγέλλοντας ένα σκοτεινό μέλλον. Η αυτοσυγκράτηση, οι
διαφορετικές αποχρώσεις και οι λεπτές διαφορές καθώς και η σύνθεση,
παραγκωνίζονται από τη δημόσια συζήτηση και τη θέση τους παίρνουν η απλοποίηση,
η υπερβολή και η αμετροέπεια Αντιγράφοντας την άκρα
δεξιά και υπ' αυτή την έννοια ενισχύοντάς τη, κάνουν την εμφάνισή τους στο
προσκήνιο διαφόρων ειδών μειονοτικές ομάδες οι οποίες μάχονται για τον
αυτοπροσδιορισμό τους και την εύρεση μιας ταυτότητας, αγνοώντας το κίνδυνο κατακερματισμού
της κοινωνίας σε αντίπαλες ομάδες, και δημιουργώντας κοινωνικές υπαναχωρήσεις,
που με τη σειρά τους οδηγούν σε διχασμό και κοινωνική βία. Η Δημοκρατία βάλλεται
ολόπλευρα. Αντιμέτωποι με το κίνδυνο απόκλισης, ή και πτώσης, της Δημοκρατίας
και ενώ η ηγεσία του κράτους δεν θέλησε να τιμήσει τα 150 χρόνια της Κομμούνας,
προτιμώντας άλλα σύμβολα, εμείς οι Ελευθεροτέκτονες δεν μπορούμε να παραμένουμε
απόντες ή σιωπηλοί. Η Κομμούνα, παρά το
τραγικό της τέλος, υπήρξε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα ο λαοφιλής
δημιουργός ενός ζωντανού γενικού ενθουσιασμού, του είδους που μπορεί να
προσφέρει η Δημοκρατία όταν επιτυγχάνει την πραγματική δημοκρατική Ισότητα και
κορυφώνεται στην κοινωνική Δικαιοσύνη, τη μόνη αληθινή έκφραση Αλληλεγγύης. Ο «Τοίχος των Κομμουνάρων»
δεν μπορεί να είναι μόνο πόνος και οδύνη. Εάν η Ιστορία είναι μνήμη, είναι
επίσης και Ελπίδα. Οι Τέκτονες, συντασσόμενοι
με τη Κομμούνα, συνέβαλαν με το θάρρος και τη θυσία τους στο να δοθεί το εύρος
και η έκτασή της Ελευθεροτεκτονικής δέσμευσης στη Δημοκρατία. Οι Αδελφοί αυτοί συμφώνησαν
είτε να νικήσουν οι Ιδέες τους και να κερδίσουν την Ελευθερία, είτε να
πληρώσουν με το θάνατο τους. Ας εμπνευστούμε από το
υψηλό νόημα του θάρρους τους που, πριν από 150 χρόνια, τους έκανε να
συμμετάσχουν σε αυτόν τον αγώνα. Οι Ελευθεροτέκτονες, άνδρες
και γυναίκες, υπέρμαχοι της Ειρήνης και της Αδελφοσύνης, έχουν ως όπλα μόνο την
Ελεύθερη Σκέψη και τα πιστεύω τους. Ταυτόχρονα καθοδηγούμενοι από τη θέληση και
την αποφασιστικότητά τους, θα συνεχίσουν να Εργάζονται ακούραστα για να
υπερασπιστούν τη Δημοκρατία. Εναπόκειται σε εμάς, μαζί
με όλους τους ειλικρινείς Δημοκράτες, να μην ξεχάσουμε τους ήρωες της
Κομμούνας. Δεν πρέπει να τους θυμόμαστε μόνο κάθε τέτοια μέρα, αλλά σε κάθε
στιγμή της Δημοκρατικής δέσμευσής μας. Ας ενώσουμε τις δυνάμεις
μας στην υπηρεσία των Ιδανικών μας. Της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και της
Αδελφοσύνης. Το μεγάλο έργο τέχνης – το
οικοδόμημα της αδιαίρετης, κοσμικής, και κοινωνικής Δημοκρατίας - παραμένει υπό
κατασκευή. Εναπόκειται σε εμάς να διασφαλίσουμε ότι μια μέρα, ακόμα κι αν αυτό
το δουν μόνο τα παιδιά των παιδιών μας, η οικοδομή θα μπορεί τελικά να
χαρακτηριστεί «Κανονική και Τέλεια»! Είπα.  Από τον εορτασμό το Μάιο του 2017. Τα Λάβαρα των Ελευθεροτεκτονικών Στοών στο Τοίχο όπου εκτελέστηκαν το βράδυ της 28ης Μαϊου 1871, 147 αιχμάλωτοι Κομμουνάροι, αποτίουν φόρο τιμής στους πεσόντες της Παρισινής Κομμούνας. Στη φωτογραφία ανάμεσα στα Λάβαρα των Γαλλικών Στοών και το μαύρο Λάβαρο της Ελληνικής Στοάς "Κοινωνικός Κύκλος" υπό την αιγίδα του Ελληνικού φιλελεύθερου Διεθνούς Τεκτονικού Τάγματος "ΔΕΛΦΟΙ" το οποίο διατηρεί Συνθήκη Φιλίας με την Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας. |
